15 Yıl 3600 Gün Şartı İle İstifa Eden Çalışanın Kıdem Tazminatı Hakkı
Mülga 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. Maddesine istinaden, istifa edilmesi halinde hangi şartlarda kıdem tazminatı alınacağı konusunda en önemli ayrıntı ilk işe giriş tarihidir. 15 yıl 3600 gün şartını yerine getiren ve kıdem tazminatı almaya hak kazanan çalışanların, 08.09.1999 tarihinden önce sigortalılık süresinin başlamış olması gerekmektedir. Yani kıdem tazminatı ödenmesine ilişkin şartlardan birisi 15 yıl ve 3600 gün sigortalılığın yerine getirilmesidir. Buna göre, 08.09.1999 tarihinden önce işe başlayan sigortalılara, sigortalılık süresini ve prim gün sayısını doldurup emekli yaşını beklemeleri halinde kıdem tazminatı ödenmektedir. 15 yıl ve 3600 gün sayısının aynı işyerinde tamamlanması gerekmemektedir. Bu süreler farklı işyerlerinde tamamlanabilir. Burada önemli olan bir diğer husus ise hak kazanılan kıdem tazminatının, son ayrılan işyerindeki çalışma sürelerine esas teşkil eden değer üzerinden hesaplanmaktadır.
Örneğin; bir kişinin ilk işe giriş tarihi 08.09.1990 ve belirli aralıklarla sigortalı olarak farklı işyerlerinden çalışma bildirimleri ile toplamda 4100 gün sigorta bildirimi olduğunu varsayalım. 20 Ağustos 2018 tarihi itibarı ile de yaklaşık 4 yıldır A şirketinden sigortalı bildirimi olduğu yönünde bir hesaplama yapılacak olursa; kişi Kanunun aradığı 15 yıl 3600 gün prim ödeme gün sayısını fazlası ile doldurmuş olacaktır. Burada önemle hatırlatmak isteriz ki kişi 15 yılın kıdem tazminatını değil, Kanunun aradığı şartları doldurduğu A şirketindeki 4 yıllık çalışması karşılığındaki kıdem tazminatına hak kazanmıştır.
08.09.1999 ve 30.04.2008 tarihleri arasında ilk defa işe girenlerden erkeklerde 60 yaşını doldurmuş olması, kadınlarda 58 yaşını doldurmuş olması kısmi emeklilik şartını sağlayacağı için, 25 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 4500 gün prim ödemek şartı ile yaşı beklemek üzere istifa edilmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanılacaktır.
01.05.2008’den sonra ilk defa işe başlayanlar ise 25 yıl sigortalılık ve 5400 prim günü koşullarını sağlamaları ve yaşı beklemek üzere işten ayrılmaları halinde kıdem tazminatına hak kazanabileceklerdir. Kıdem tazminatının alınabilmesi için işten ayrılma dilekçesinde, işten ayrılma nedeninin yaş dışında diğer emeklilik şartlarının yerine getirilmesi ve yaşın beklenecek olması şeklinde belirtilmesi gerekmektedir ve işten çıkış işlemi bu maddeye istinaden gerçekleşmelidir. Kıdem Tazminatına hak kazanan çalışanın bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğünden alınacak “kıdem tazminatına hak kazanmıştır” ibareli bir yazının işverene ibrazı gerekmektedir.
Burada özellikle belirtmek istediğimiz bir durum vardır. Yukarıda açıkladığımız şartlar ve süreler kıdem tazminatı açısından değerlendirilmektedir. Bu şekilde işten ayrılan ve kıdem tazminatını hak eden çalışanların yine bu şartlara istinaden ihbar tazminatını almaları gibi bir durum söz konusu değildir.